Kunst scheppen of uitvoeren op Ruigoord
Sinds kort kent Ruigoord een commissie Scheppende Kunst. Die wil belangen behartigen van atelierhouders die, zoals dat ook de bedoeling is, hun atelier gebruiken om kunst te bedenken, te maken, te scheppen. Dat is eenzame arbeid die aandacht en concentratie vereist. In die zin is scheppen verwant aan wetenschap. Uitvoerende kunst is meestal een groepsproces van voorbereiding en repetities, resulterend in een reeks van uitvoeringen in aanwezigheid van publiek.
In het algemeen zijn scheppers beeldende kunstenaars, of ook ontwerpers, schrijvers, dichters, choreografen, componisten, songwriters. Uitvoerders brengen werk van scheppers tot leven. Bijvoorbeeld: acteurs spelen een stuk van een toneelschrijver of musici brengen een muziekstuk van een componist.
Bij dat uitvoeren komt ook allerlei kunstambacht te pas: theaterkleding, decors, belichting en dergelijke. De scheiding tussen scheppen en uitvoeren is niet altijd absoluut. In de hedendaagse praktijk zijn er ook artistieke processen waarbij de grenzen tussen scheppers en uitvoerders, tussen ambachtelijk en artistiek, sterk vervagen of zelfs verdwijnen.
Op ons eigen eiland Ruigoord zijn van oudsher scheppende èn uitvoerende kunstenaars actief, tezamen met allerlei verwante disciplines. Kruisbestuiving ofwel bevruchtende interactie leidt tot gemeenschappelijke producties, festivals of manifestaties waarbij ook het publiek kan zijn betrokken. Dat is een ideale situatie voor een gemeenschappelijke beleving van creativiteit, voor het ontstaan van een Gesammtkunstwerk. Dat is met name het unieke karakter van Ruigoord.
Waarom dan toch een aparte commissie voor scheppende kunst?
Een gezonde samenleving dient zich constant te vernieuwen en daarvoor is onderzoek, studie, creatie en uitwisseling nodig. Scheppers bewegen zich op dat gebied. Scheppers hebben specifieke behoeften: een voor hun werk geschikt atelier waar onder gunstige omstandigheden gewerkt kan worden. Tot die omstandigheden behoort ook een gunstig cultureel klimaat waar voldoende intellectuele en artistieke uitwisseling kan zijn.
Ateliers zijn vooral in Amsterdam enorm schaars en soms zijn deze ook duur of onbetaalbaar. Een schepper heeft meestal materiaalkosten en àls men dan al de luxe heeft van een eigen atelier, staat men tevens voor dubbele huurkosten van wonen en werken. Daarom is het zo geweldig dat Ruigoord na de kraakperiode kan voortbestaan als officieel atelierdorp met betaalbare werkruimten voor kunstenaars. Aldus wordt voorzien in een grote maatschappelijk/culturele behoefte.
De voor het scheppen nodige relatieve rust en stilte is op Ruigoord vanwege omringende industriële hinder jammer genoeg niet constant voorhanden. Bijkomende effecten van uitvoerende publieksactiviteiten (drukte, onrust, lawaai) staan soms haaks op behoeften van de scheppers in hun ateliers. Toch zijn vooral ook die uitvoerende, de publieksactiviteiten, een wezenskenmerk van Ruigoord.
Afgezet tegen de enorme voordelen van deze levendige, culturele gemeenschap zijn de problemen van scheppers niet dominant. Waar mogelijk zou er rekening mee kunnen worden gehouden. Het ‘scheppen’ van gunstige voorwaarden voor het scheppen, is een taak voor de nieuwe commissie. En vooral ook het streven naar uitbreiding van werkmogelijkheden, van exposities binnen en buiten Ruigoord
Scheppers en uitvoerders hebben elkaar nodig. En beiden kunnen niet zonder publiek. In die zin hoopt de commissie dan ook op voortreffelijke samenwerking met alle geledingen van onze Ruigoordse culturele vrijhaven.
Rob van Tour
